Benvidas, benvidos, amigas e amigos

A paz é o camiño, e facemos camiño ó andar. A paz é un descubrimento, non unha conquista, dicía, Raimon Panikkar. A guerra e a violencia non son fatalidades biolóxicas. Aprendemos a ser violentos. Por iso temos que "desaprender" para ser pacíficos, que non submisos, nin súbditos, nin mansos. Federico Mayor Zaragoza di que a aprendizaxe da democracia é a pedagoxía da paz. E María Zambrano afirmaba que a paz é moito máis que unha toma de postura, é unha auténtica revolución, un modo de vivir, un modo de habitar o planeta, un modo de ser persoa.
A paz como cultura...

30 jun 2011

Responsabilidade educativa e indignación



Facer apelacións públicas (e tamén privadas) á responsabilidade dos docentes nos medios de comunicación, por correo electrónico, ou en sede parlamentaria, sempre queda moi ben. Da sensación de rigor, de cordura, de sentido común. Sen embargo, abertamente, no Parlamento Galego, Jesús Vázquez, máximo responsable do ramo, da por suposto que os profesores e profesoras, neste caso do ensino chamado "non universitario", actuaron, actúan, de maneira irresponsable, por iniciativa propia ou inducidos por outros.

   Polo contrario, a Consellería de Educación, as autoridades educativas da Xunta de Galicia, no que levamos de lexislatura, como todo o mundo sabe, viñeron comportándose con moderación e prudencia, sen estridencias, escoitando a opinión da comunidade escolar, téndoa en conta, dialogando pacientemente, buscando sempre e en todo momento, o acordo e o consenso, en definitiva, responsablemente.

   Os moitos miles de docentes que o pasado día 28, convocados por todos os sindicatos do ensino, sen excepción, no remate do curso, cando todos e todas estamos dos nervios, sen practicamente propaganda algunha da mobilización, abarrotamos Compostela e a enorme explanada diante de San Caetano, fixemos un exercicio de responsabilidade, de compromiso coa profesión docente e coa escola pública galega, de mostra inequívoca de indignación.

   O Conselleiro actual e o seu equipo teñen un gran mérito, o de propiciar, por primeira vez en moitos anos, a unidade sindical absoluta no ensino, nada fácil neste sector, diría que inédita na democracia. Podo estar errado pero, de feito, non sei si habería outro momento de tanta unanimidade. Así, repasando de memoria os conselleiros conservadores, desde Cacharro Pardo e Vázquez Portomeñe, pasando por María Jesús Sainz, Suárez Vence, Piñeiro Permuy, Celso Currás e Jesús Vázquez non.  E nas etapas progresistas, con Aniceto Núñez e Laura Sánchez Piñón, tampouco.

   As cousas non suceden por casualidade. Desde a súa chegada, Jesús Vázquez, tense destacado por incendiar o sector a cada paso, iso si, con moita responsabilidade, case que toda, diría eu. Decreto do plurilingüísimo, intolerancia co veo islámico en Arteixo, libros de texto, escolas de idiomas, FP, restricións presupostarias, reducións de plantillas, lei de convivencia e participación, ampliación de horario lectivo, modificación de condicións de traballo e de funcións coas vixianzas nas chegadas e partidas do transporte escolar...unha tras outra, enchendo de malestar o ensino galego.
  
   Preguntábase Carme Adán, docente como Jesús Vázquez, portavoz de educación do BNG no Parlamento Galego, en A Nosa Terra, hai unhas semanas, si na Consellería de Educación existía un Plan para explicar tantas actuacións responsables no que levamos de lexislatura, superada xa a súa metade. E respondía que si, loxicamente. Claro que teñen un Plan, o plan rataplán. Nin sequera é orixinal. Outras autonomías da mesma cor política o practican. Un plan ben premeditado. Aquel que  defende a dereita máis conservadora, aquí e en todas partes.
  
     Quizais o máis novidoso sexa a forma de concretalo. Arremetendo, como elefante en cacharreiría. Rataplán, plan, plan. En vacacións ou nas vésperas. De fronte, sen vergoña nin escrúpulos. Con firmeza, duro e claro. Sen vacilacións. Contra todo. Pasando dos órganos de representación e participación da comunidade educativa. Para que? Ou, mellor dito, contra deles e punto. Responsablemente. Pretas as filas...

   Si o remate deste curso escolar foi movido, espéranos un comezo de curso, en setembro, polo que se ve, similar. Con todo, habería que ser intelixentes, comprometidos coa escola pública, para non caer na provocación de contribuír ó desprestixio do ensino de todas e todos, porque, no fondo, eu creo que é o que pretenden realmente, recortar e xustificar, socialmente, a súa aposta ideolóxica pola privada. 
   
   O obxectivo, a mensaxe enviada pola Consellería e tamén polo Presidente da Xunta, semella meridianamente clara. A escola pública e os seus funcionarios docentes, que non gozan da confianza do seu goberno, nin do seu presidente, aínda que apelen á súa responsabilidade, tampouco merecerían a confianza dos pais e das nais. Os centros públicos non serían, polo tanto, o mellor lugar para educar ós nosos fillos, sobre todo si temos en conta que existen outras alternativas mellores, protexidas de sobresaltos, amparadas e financiadas polos poderes públicos, con ideario propio, é dicir, a escola concertada ou a privada. Para alí é para onde deberían mirar todas as familias de ben, aínda que supoña un pouco máis de sacrificio. Alí está a salvación, o futuro, o éxito social. Na pública quedarían os que non teñen outro lugar onde caerse mortos. Pobres de solemnidade, inmigrantes, minorías étnicas, minusválidos, especiais... Niso están pensando, o pensaron sempre, e cara aí camiñan. Con paso firme, decidido, en procesión.

        Desvalorizar a función docente, desprestixiar a escola pública, confrontar ó seu profesorado coa sociedade, como si de controladores se tratara (xa tardaba a comparación na prensa), rebaixar os seus salarios, masificar as aulas e aumentar as ratios, suprimir programas e proxectos compensadores e de apoio, desmontar a estrutura de formación permanente, rebaixar drasticamente o seu orzamento e plantillas, non cubrir a maioría das baixas... complementado todo cunha forte campaña propagandística nos medios afíns que insiste na negatividade do ensino público: conflitividade, violencia, acoso…, en definitiva, alarmismo escolar, a cultura do medo, pois esas son as medidas para executar un plan preconcibido e meticuloso de desmantelamento do sector público, responsablemente.

   A nova andanada consiste en dicir: o profesorado traballa poucas horas lectivas. Négase a mellorar a calidade. Defende privilexios. Resístense. Non queren atender ó alumnado, nin sequera eses minutos á entrada e á saída. Opóñense a cambiar ós cativos. Non fan as vixianzas. Teñen moitas vacacións. En definitiva, son uns irresponsables. Iso si, os necesitamos máis que nunca... para completar o Plan.

Con toda responsabilidade...

28 jun 2011

GALICIA HOXE É MENOS GALICIA

 

   Parecera como que Galicia está en proceso de "deconstrucción permanente", alomenos, a Galicia propia, aquela que se sinte orgullosa de seu, a que se manifesta na nosa lingua, a que se reivindica cada día e todos os días. Trátase dunha deconstrucción inducida, deliberada, firme e constante, tamén nos medios de comunicación que usan o galego como a súa lingua natural. A Nosa Terra, Vieiros, A Peneira... vense afogados pola progresiva retirada de axudas públicas mentres que outras cabeceiras, unilingues practicamente en castelán, acaparan millóns da Xunta de Galicia converténdose, de facto, no seu mellor voceiro, léase La Voz do seu amo.

   Caetano Díaz, o director de Galicia Hoxe, fala con absoluta claridade na derradeira edición do diario. Martes, 28 de Xuño, último día do periódico logo de 17 anos na rúa: "Houbo quen quixo matar a sangue frío a GH e esa persoa é Núñez Feijóo". Pero aínda vai máis aló. Caetano Díaz, con enorme valentía e coraxe afirma: "O que hai que dicir en Galicia é o que ao señor Feijóo lle interesa". Durísima acusación que interpela directamente ó presidente da Xunta e á súa política en relación cos medios de comunicación e á liberdade de expresión, moi minguada, no noso país.

   A verdade é que xa quedan moi poucos espazos onde escribir en galego, cada día menos. Moito máis difícil se fai se un ten unha perspectiva crítica. Esta é unha das cuestións cruciais sobre as que debe reflexionar a esquerda e o galeguismo. As posibilidades de construír proxectos políticos propios, poderosos e influíntes, transformadores, superadores do autoodio, resultan imposibles sen medios de comunicación propios. Non temos mais que mirar para Cataluña ou Euskadi. Alí, as institucións de autogoberno, axudan e promoven fundamentalmente a quen usa o catalán ou o vasco a diario. Alá tamén contan con forzas políticas propias identificadas coas súas respectivas nacións.

   Temos que preguntarnos, con Suso de Toro, sobre que fixemos mal. Render contas con nós mesmos, co noso propio pasado, para entender esta desafección crecente de Galicia, da nosa lingua e cultura, daquelo que nos singulariza no mundo. Porque o que acontece agora con Galicia Hoxe non é máis que un síntoma dun problema moito maior, o de que o noso propio país vaise, esfúmase a marchas forzadas, deconstrúese, camiña cara a autodisolución, e pode converterse, en pouco tempo, nun "aire" de Galicia, un pobo en vías de extinción, reducido a un pequeno cenáculo, unha tribu, lonxe, moi lonxe, das maiorías sociais.

   Reverter este proceso, recuperar a ilusión, afirmar o noso, valoralo, fuxir do  victimismo, está nas nosas mans. Temos que construír máis pontes e menos balados, espazos comúns, complicidades, pensar no BenComún.

   O Sábado, 2 de Xullo, ás 16:30 en Xornalismo, en Compostela, podería ser un gran día para comezar a pular polo ben común.

   Eu farei todo o que poda. ¿E ti?

23 jun 2011

O DE ARTEIXO NON O PODO CRER

   
   Calquera que siga este blog poderá comprobar que sobre o lamentable asunto da nena do veo de Arteixo (hiyab) teño escrito moito. Non só aquí. Tamén na prensa e nas revistas profesionais. Polo mesmo, non vou a reiterar argumentos. Referireime agora tan só ó resultado final. Ó que aconteceu onte, derradeiro día de curso para a nena Ikhlasse Hakim. Remataban as clases. Entrega das notas. Nervios. Ela ten un bo expediente académico (e outro aberto polo centro por incumprir o Regulamento de Réxime Interno). Festival de fin de curso, como en tantos colexios e institutos de Galicia. Día de abrazos, despedidas, choros. Ikhlasse remata a Primaria. Para o curso que ven irá ó Instituto.

   Con malas formas, sen pensar na nena un minuto (ou pensando en facer o maior mal posible), José Luis Fernández Pardo, director do Colexio Novo de Arteixo, impedía o acceso da cativa á festa organizada polos seus compañeiros.

   Parece difícil maquinar algo tan cruel contra dunha nena de 12 anos. Sen embargo, si analizamos con calma o acontecido durante todo este ano, non hai lugar para as sorpresas. O principio de autoridade do director está salvado. O expediente disciplinario aberto chegou ós seu punto omega. No último segundo, para que quede claro quen manda. A nena indisciplinada, a nena rebelde, a que ousou vulnerar o RRI, tivo o seu castigo merecido. O trunfo das normas. Para que se enteren...

   As formas foron tan ruíns que no centro onde foi trasladada o último día do curso, o Ponte dos Brozos, a  uns metros do dela, non sabían nada. Ruín, chapuceiro, discriminador... un disparate. Con todo, a Consellería insiste en que "se actuó conforme a derecho".

   Durante tres horas, Ikhlasse estivo sen escolarizar, violentado o seu dereito á educación, expulsada do seu colexio e sen admitila no de enfronte. Sen notas. Illada dos seus amigos e amigas, castigada sen poder asistir á festa final. Excluída, segregada, discriminada, sen compaixón.

   Quen ensinou educación ós responsables desta crueldade?. Que obxectivo educativo buscaban? Pensaron algunha vez na nena? Que pasaría pola súa cabeza?

   Como podemos dicir que se actuou conforme a dereito?. Ó servizo de quen, de que, está a lei?

   A falla de sensibilidade, de afectos, de sentimentos, dos responsables desta infamia non ten límites. O dano causado a esta cativa ¿quen o vai a reparar?. Era necesario?

   Percíbese un cheiro a podre que chega a Compostela, a Galicia enteira. Cheira a racismo, a islamofobia, a intolerancia, a brutalidade inquisitorial, a outros tempos, pero sobre todo, cheira a chulería, a prepotencia, a vergoña allea, a indignación.  

   ¿Poderán durmir polas noites?

20 jun 2011

MILES DE PIOLLOSOS, PERROSFLAUTAS, VIOLENTOS, ANTISISTEMA...OCUPARON PACIFICAMENTE AS ÁGORAS

   Participei onte na Manifestación de Compostela contra do Pacto do Euro convocada por Democracia Real Xa, movemento 15M ou máis popularmente, indignad@s. Eramos moitas persoas, o número non importa, ó remate, o Obradoiro case que cheo, carreira de cabalos, intervencións, Carlos Taibo, satisfacción xeral, bo ambente, maioritariamente mozos e mozas, aínda que moitas calvas que non soportaban ben o sol da praza, buscamos a sombra do Concello...

   Entre o público asistente moitas persoas coñecidas, entre elas, Xosé Manuel Beiras ou Camilo Nogueira, por citar tan só a dúas, personalidades galegas recoñecidas que, desde o principio, Porto Alegre 2001, apoian e participan activamente nos Foros Sociais Mundiais, referente internacional do altermundialismo, do outro mundo posible que soñamos.

   Non falaron, ninguén os animou a coller o micro. Tampouco eles o buscaron. Doume certa pena. Non podo negalo. Ben sei que podería ser interpretado, por algúns, como oportunismo. Non o comparto. Tamén porque están moi connotados cunha forza política concreta do nacionalismo galego e podería levantar reticencias. Tampouco. Con todo, no Obradoiro estaban, estabamos, moitas persoas vinculadas, desde hai moitos anos, a entidades, ONGDs, movementos sociais, que comparten, compartimos,  reivindicacións cos convocantes da Manifestación e das acampadas. A conexión entre DRX e a sociedade civil organizada en Galicia penso que é unha materia pendente que terán que recoñecer por si mesmos, ambas partes, porque mirándonos de reollo, mutuamente, non sumamos, non construímos, restamos, restámonos forza e influencia. E compre recoñecérmonos.

   Con todo, a manifestación, nos seus contidos, como no múmero de participantes, e no carácter xenuinamente pacífico e nonviolento, foi un éxito rotundo. Máis aínda se temos en conta que a convocatoria fíxose por internet, polas redes sociais, sen apoios explícitos partidarios ou sindicais, con moita prensa desvirtuando e criminalizando ó movemento indignad@ con calificativos como perrosflautas, piollosos, violentos ou antisistema.

   O Obradoiro encheuse de perigosos perrosflautas, cans e flautas había, sen dúbida, pacifistas, persoas que non queren ser mercadorías, que mostran a súa indignación porque teñen dignidade, contrarios ó pacto do euro que liquidará o estado do benestar acadado en beneficio da banca e das grandes corporacións, partidarios da rexeneración democrática, interpelando directamente á chamada clase política, ós partidos e sindicatos tradicionais, para por freo á corrupción e ós privilexios, demandando unha reforma en profundidade da lei electoral, emprego, vivenda, sanidade e educación de calidade ou o remate dos deshaucios, da usura e a especulación.

   E maioritariamente falaron galego, na lingua propia de Galicia, en particular os portavoces e Carlos Taibo, como é lóxico, porque unha democracia real, no noso país, non pode construírse contra do propio, contra do que nos singulariza e distingue, a nosa lingua e cultura.

   A indignación vai a máis, as prazas e rúas o reflicten, son berros esperanzados, chamadas ós responsables políticos para que cambien, para que escoiten, para que teñan en conta á cidadanía máis activa e dinámica, aquela que se sinte excluída, marxinada, por iso afirman que lle chaman democracia e non o é ou non nos representan, que non, que non, que non nos representan. Con estes cánticos transmiten un sentimento profundo de rabia e indignación, de malestar, que comparten moitos cidadáns e cidadás.

   A esquerda, moi especialmente, ten que tomar nota, a esquerda real, desde o PSOE ata o BNG, pasando por EU. Non poden permitir que a abstención, froito da desafección política, continúe aumentando. Que este caudal de votos desapareza definitivamente e aílle a unha xeración completa dos partidos políticos.

   Creo que estamos no tempo de escoitar, de escoitar con atención, de interpretar o que di a cidadanía mobilizada, e de falar, de establecer canles de comunicación, espazos para o encontro entre a sociedade civil organizada de múltiples formas, o movemento 15M e as forzas políticas, porque calquera posibilidade de cambio real, no sentido do que onte pedimos nas prazas públicas, nas ágoras abertas polos indignad@s, temos que facelo conxuntamente, entre todas e todos, os que agora se indignan e os que estamos indignad@s desde hai tanto tempo, para que os partidos políticos, en particular, a esquerda, asuma reivindicacións que son xa un clamor popular e que non pode seguir ignorando por máis tempo.

   O demandan miles de perigosos perrosflautas...