30 anos!!!

    Neste ano no que andamos, o 2015, o Seminario Galego de Educación para a Paz, www.sgep.org, cumprirá 30 anos (1985-2015). A verdade é que son moitos anos, para calquera, pero moitos máis, probablemente, para unha entidade como a nosa, galega e universal,  sen ánimo de lucro, independente e non gobernamental, laica, que naceu, arredor do Día Internacional dos Dereitos Humanos, http://www.un.org/es/events/humanrightsday/, un 10 de Decembro de 1985. 

       En orixe foi constituída por un pequeno grupo de profesores e profesoras, daquela pouco máis que unha ducia, como un Seminario Permanente para elaborar propostas, materiais e recursos didácticos cos que traballar, nas nosas propias aulas, determinados contidos curriculares que estaban ausentes das nosas programacións e das do profesorado en xeral. Falamos de asuntos como a violencia, a discriminación, os dereitos humanos, a pobreza, a exclusión, a convivencia democrática, o medo, o racismo, a xenofobia, o belicismo... temas que, ou non estaban, ou ocupaban un lugar moi marxinal no currículum escolar.

        Desde a creación do Seminario, unha das iniciativas que puxemos en marcha, desde o primeiro minuto, foi a promoción, nos colexios e nos institutos, tamén na sociedade, do Día Escolar pola Paz e a Nonviolencia, cada 30 de Xaneiro, no aniversario da morte de Gandhi, unha data proclamada polas Nacións Unidas e que no conxunto do Estado popularizou Llorenç Vidal, un pacifista balear. 

Ver. http://es.wikipedia.org/wiki/Lloren%C3%A7_Vidal_Vidal

Llorenç Vidal

     A mediados dos anos '80 esta celebración en Galicia era algo practicamente descoñecido. Contábanse cos dedos das mans as persoas que celebraban esta efeméride na súa aula ou no seu centro. Desde logo que a propia Educación para a Paz non formaba parte do currículum. Habería que esperar á Reforma Educativa do '90 para que entrara a formar parte dos obxectivos, contidos e actividades do profesorado como un eixe transversal obrigatorio. A partir de alí, tanto as celebracións do Día Escolar pola Paz como a introdución da Educación para a Paz no currículum non fixo máis que aumentar mesmo ate que se creou a materia de Educación para a Cidadanía e os Dereitos Humanos no ano 2006 e hoxe suprimida, por obra e gracia do PP e da Conferencia Episcopal.

   Paralelamente, tamén avanzamos no eido lexislativo, tanto Cataluña primeiro, como o Estado despois, aprobaron sendas leis de fomento da educación e a cultura da paz (2005). Creáronse, no ámbito académico, Cátedras e Institutos de Paz e Conflitos, foise tecendo unha rede de organizacións de educación e de investigación para a paz que conformarían a Asociación Española de Investigación para a Paz (AIPAZ) en 1997, www.aipaz.org,  e a mellora da convivencia escolar empezou a converterse nun tema central nos centros escolares, particularmente, logo da tráxica morte de Jokin Cebeiro en Hondarribia (2004), aprobándose Plans de Convivencia, Observatorios, equipos de mediación, protocolos de actuación que involucraron a toda a comunidade educativa.

E as Administracións Educativas competentes, no Estado, nas CC.AA, no ámbito municipal, con carácter xeral, seguiron mal que ben a remolque da sociedade civil, como en tantas outras cousas…

E incrementáronse os recursos didácticos, os textos, os xogos e as dinámicas de aula, os audiovisuais, as teses doutorais, os másters, os encontros e as xornadas, os cursos de formación… Calquera profesor ou profesora que hoxe teña interese por traballar estes contidos na súa aula o ten moitísimo máis fácil de como o tiñamos nós en 1985. Na rede, en Internet, existen hoxe páxinas e páxinas, xogos cooperativos, barómetros de valores, experiencias, textos, vídeos, contos, teatro de sombras, teatro tradicional, cinema, bibliografía… materiais inexistentes ou moi limitados hai 30 anos. A propia web do Seminario Galego de Educación para a Paz, www.sgep.org é un bo escaparate para asomarse e mirar.

Etica Civica, 1º de Eso

Nesta ocasión, como tódolos anos desde hai 30, fixemos unha proposta didáctica ós centros a través da web e do correo electrónico, non hai axudas para facelo como antes, en papel. Pódese baixar por impresora gratuitamente e trátase dunha das 6 unidades que compoñen o libro de Ética Cívica para 1º de ESO que está a piques de saír do prelo publicado pola Editorial Baía e da autoría do noso compañeiro Moisés Lozano.

Cartaz da Exposición Itinerante ARTEPAZ 2015

Con motivo do 30 Aniversario, 21 artistas, pintores, fotógrafas, videocreadores, ceden e doan obra para axudar ó Seminario a financiar as súas actividades. Unha Exposición Itinerante denominada ARTEPAZ 2015 percorrerá as cidades galegas durante todo o ano. Inaugurámola o Luns, 26 de Xaneiro, no Forum Metropolitano de A Coruña e contaremos, para elo, unha vez máis, co bo amigo Federico Mayor Zaragoza, ex director xeral da UNESCO, presidente da Fundación Cultura de Paz, que desde o ano 2000 ven colaborando activamente co Seminario Galego, a súa representación en Galicia. Mini e Mero poñerán o broche musical a este acto.

Por último, como tódolos anos, o mesmo Día Escolar pola Paz e a Nonviolencia, o venres 30, estaremos na Casa de Rosalía de Castro en Padrón, con nenos e nenas da comarca, celebrando colectivamente a data. Pola tarde, en Santiago de Compostela, entregaremos o PREMIO PORTAPAZ a Roberto Rivas, bombeiro de A Coruña, pola súa coraxe cívica e a súa valentía nun acto de desobediencia civil que o honra ó oporse a intervir nun desafiuzamento inxusto.

Roberto Rivas

E seguiremos, mentres o corpo aguante, con ou sen axudas oficiais, resistindo, como toca, en defensa da paz e dos dereitos humanos, como o primeiro día, alá por decembro de 1985...