Benvidas, benvidos, amigas e amigos

A paz é o camiño, e facemos camiño ó andar. A paz é un descubrimento, non unha conquista, dicía, Raimon Panikkar. A guerra e a violencia non son fatalidades biolóxicas. Aprendemos a ser violentos. Por iso temos que "desaprender" para ser pacíficos, que non submisos, nin súbditos, nin mansos. Federico Mayor Zaragoza di que a aprendizaxe da democracia é a pedagoxía da paz. E María Zambrano afirmaba que a paz é moito máis que unha toma de postura, é unha auténtica revolución, un modo de vivir, un modo de habitar o planeta, un modo de ser persoa.
A paz como cultura...

23 abr 2013

Que non pase nada…



Afirmar a estas alturas que para o Conselleiro de Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia, Jesús Vázquez Abad, a mellora da convivencia escolar ou a formación do profesorado en técnicas de resolución de conflitos, son prioridades do seu departamento, parecería unha broma. Ben sabemos que, seguindo unha onda promovida polo seu propio partido noutras comunidades e particularmente dalgún sindicato do sector, puxo en marcha a Lei de Convivencia e Participación, en 2011, que recoñecía a condición de autoridade pública ó profesorado pero que, de facto, en Galicia, serviu como escusa para facer a tristemente famosa consulta ós pais sobre o idioma galego, anulada por reiteradas sentencias xudiciais. Convivencia e participación, dúas palabras fermosas, estaban no título da lei simplemente para despistar.
Reiterar que, en temas de convivencia escolar, estamos moito peor que cando vostede chegou á Consellería, parece unha evidencia. No tempo que leva, unha lexislatura completa e o que pasou da actual, nesta materia, somentes retrocesos. A resposta do Director Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa, Manuel Corredoira, a unha pregunta formulada polo deputado de AGE, Xabier Ron, na Comisión de Educación e Cultura do Parlamento, sobre o Observatorio Galego da Convivencia Escolar amosa, sen lugar a dúbidas, o pouco interese que suscitan as ferramentas creadas polos seus antecesores para afrontar a conflitividade nos colexios e institutos de Galicia. Referímonos ó Plan Integral de Mellora da Convivencia Escolar, aprobado e asinado pola totalidade dos representantes da Comunidade Educativa e polo propio Presidente da Xunta, Emilio Pérez Touriño, precisamente un 30 de Xaneiro de 2007, Día Escolar pola Paz, aniversario da morte de Mahatma Gandhi, nun solemne acto oficial que vinculaba e comprometía ó goberno galego, sendo conselleira de educación Laura Sánchez Piñón.
A partir daquel texto de referencia, no que o Seminario Galego de Educación para a Paz tivo a honra de colaborar activamente, os centros educativos foron elaborando os seus propios plans de convivencia e creouse, un 12 de Abril, polo Decreto 85/2007, o Observatorio Galego da Convivencia Escolar con representación da comunidade educativa, as distintas administracións implicadas, expertos e movementos de renovación pedagóxica, para coordinar e dinamizar as iniciativas e abordar os conflitos nas aulas. Entre as súas funcións estaban: Avaliar sistematicamente a situación da convivencia nos centros, establecendo estratexias para a recollida de información, análise e difusión dos datos,impulsando a investigación neste ámbito; Propoñer iniciativas de cara á mellora do clima escolar, elevando propostas de actuación á Administración educativa e realizando o seguimento e avaliación destas iniciativas.Informar e asesorar as administracións sobre aspectos normativos relacionados coa convivencia e coas actuacións dirixidas á súa mellora. Propoñer liñas de actuación en materia de formación do profesorado no que respecta á convivencia escolar, promover a elaboración de materiais e recursos e facilitar o intercambio de experiencias. Asesorar a comunidade educativa nos temas propios do observatorio, ou elaborar un informe anual sobre a convivencia escolar.
En todo o tempo que leva Jesús Vázquez Abad na Consellería de Educación, lamentablemente, ninguén coñece actividade algunha do citado Observatorio. Así o confirmou o propio Manuel Corredoira no Parlamento falando del en pasado, como se fose un simple instrumento de carácter arqueolóxico e negándolle, mesmo, importancia ao seu labor, anunciando, como se o tren pasase por alí, que estaban preparando un novo Decreto de Convivencia
Non quixeramos ter que lamentar algunha desgraza grave, irreversible queremos dicir, en materia de convivencia escolar en Galicia. Por máis que cada certo tempo os medios de comunicación alerten de casos puntuais, por sorte, a porcentaxe real de incidentes e de partes segue a ser moi baixa sobre o total do alumnado e de gravidade menor. Polo xeral, detectamos casos de desrupción, indisciplina, algún incidente de maltrato entre iguais, matonismo,  e mínimos episodios de acoso escolar, condutas violentas reiteradas e dilatadas no tempo, máis coñecido como bulling. En calquera caso, en materia de prevención, tratamento, mediación ou formación específica, en Galicia, temos moito áinda por facer. E a pouco que fagamos non só mellora a convivencia escolar senón que tamén o fan os resultados académicos do alumnado e diminúen os índices de fracaso.
Con todo, sen axuda oficial, os centro educativos van resolvendo razoablemente ben os conflitos de convivencia, manexando os seus propios plans e os observatorios de centro, con moito voluntarismo, con comisións e aulas de convivencia non segregadoras, mesmo nalgúns casos que debemos felicitar moi especialmente, con equipas de mediación e tratamento de conflitos onde participan pais e nais, profesorado e alumnos e alumnas mediadoras formados polos propios colexios e institutos, experiencias premiadas e recoñecidas no ámbito do Estado, como o Encontro Anual de Mediación que se vén celebrando no IES Fin do Camiño de Fisterra e que reúne a rapaces e rapazas de toda España, sen practicamente axuda institucional algunha.
Con que autoridade a Consellería de Educación pode reclamar actuacións dos colexios e institutos en materia de convivencia escolar?. Con que lexitimidade pode pedir que funcionen os Plans de Convivencia e os Observatorios dos centros se non cumpre coas súas propias obrigas. Para que necesita Jesús Vázquez competencias plenas en materia educativa?
Preocupada polo anuncio realizado por Manuel Corredoira, AGE presentou -en sede parlamentaria- unha iniciativa para que o anunciado Decreto de Convivencia se someta á participación real de toda a comunidade educativa, para que non se faga, como ven sendo habitual, de costas á ela, ó tempo que reclamamos a mellora e desenvolvemento do vixente Observatorio Galego de Convivencia Escolar.
Confiemos, polo tanto, en que o Conselleiro non teña que dar nunca explicacións públicas por algún suceso lamentable en materia de acoso escolar en Galicia porque, nese caso, as súas responsabilidades políticas, ó noso entender, serían máis que obvias.

Manuel Dios Diz é mestre e profesor xubilado. Preside o Seminario Galego de Educación para a Paz. Forma parte do Observatorio Estatal da Convivencia Escolar no cupo de personalidades de recoñecido prestixio.
Xabier Ron Fernández, docente de Lingua Francesa no CPI Pontecesures e na actualidade deputado do Grupo Parlamentario de Alternativa Galega de Esquerda.

No hay comentarios:

Publicar un comentario