Coas olivas aínda na memoria...

   

Dentro de la claridad del aceite
y sus aromas, indican tu libertad
la libertad de tus lomas.

Miguel Hernández

   O pasado fin de semana, do 15 e o 17 de Decembro, Xaén, entre oliveiras e aromas de olivas, acolleu o Congreso Estatal de Convivencia Escolar organizado conxuntamente polo Mº de Educación e a Xunta de Andalucía. Alí estivemos máis de 400 persoas fortemente comprometidas coa mellora significativa do clima escolar, seleccionadas entre máis de 2000 solicitudes, as máis anovadoras experiencias e proxectos para abordar, positivamente, a conflitividade escolar.

   Galicia estivo representada por catro magníficas iniciativas doutros tantos IES, algúns dos pioneiros, centros educativos que levan anos traballando, moito e ben, como son o de Viana do Bolo, Fisterra, Vilagarcía e Arteixo, premiados e recoñecidos polos seus programas, xunto co Seminario Galego de Educación para a Paz. A Xunta de Galicia, a Consellería de Educación, non estivo, ó contrario do que outras administracións educativas de moitas CC.AA. que respaldaron, coa súa presenza, as experiencias presentadas dos seus respectivos ámbitos territoriais e políticos.

   Debo recoñecer que tanto o ambiente como a calidade dos relatorios foi moi bo. Tamén os obradoiros e as mesas redondas. Tivemos ocasión de coñecer, de primeira man, o moito e ben que se traballa en materia de convivencia escolar nos centros escolares do conxunto do Estado. Aquí está a clave para entender como, nos últimos anos, a conflitividade baixa practicamente á metade en colexios e institutos. Desde que empezaron a poñerse en marcha plans integrais de mellora, observatorios, programas de tratamento e mediación, aulas de reflexión e convivencia inclusivas ou redes de intercambio e colaboración entre as mellores practicas, os conflitos van a menos.

   Dicía Henry Adams, hai máis de 100 anos, que "educar é sobre todo atmosfera", e ten moito que ver co ambiente que se crea, de centro e de aula, co clima de confianza, de diálogo, de colaboración, de ilusión pola vida e polo saber, fronte da desidia, o abandono ou a desorde. Mellorar a convivencia é un desafío para todas as escolas, non só para as que teñen problemas e conflitos abertos, está directamente relacionada coa prevención, e afecta a toda a comunidade educativa, ós equipos directivos, a pais e nais, alumnado, profesorado e persoal non docente. E ó conxunto da sociedade, ás administracións, ás autoridades educativas, á inspección escolar, ós medios de comunicación, a tribo enteira ten que involucrarse na mellora da convivencia escolar.

   E ten que ver, obviamente, con aspectos éticos, cos valores cívicos e democráticos, cos contidos curriculares, pero tamén coa organización escolar, mesmo con asuntos que non sempre os temos en conta, algúns tan simples como o ruído, hai centros que empezaron por aquí o seu plan de convivencia, coa accesibilidade e outras medidas de humanización dos centros escolares, decoración, colorido, espazos verdes, de reflexión, etc. ou coa simple colocación dun reloxo de agullas en cada aula. As experiencias presentadas van tamén por iniciativas deste tipo, non son só medidas de carácter normativo.

   Unha conclusión moi positiva desde Congreso, das conversas que mantivemos entre a delegación galega, foi o compromiso de promover unha rede propia de mediación escolar que prepare un Congreso en Galicia, que permita a incorporación de todas as iniciativas que están a desenvolverse na nosa comunidade, que permita o coñecemento e o intercambio de experiencias, as mellores practicas, que recoñeza o traballo ben feito, que o divulgue e o difunda. Contamos para elo cos IES que participamos no Congreso Estatal, co respaldo do Seminario Galego de Educación para a Paz, e coa ilusión de facer real unha necesidade sentida por todos nós.

   E a iso vamos, cos aromas de oliveiras e olivas aínda na memoria...